Odszedł do Pana śp. ks. Janusz Mączka SDB

ŻYCIORYS 

Ur. 2.03.1960 – zm. 28.05.2024

Ks. Janusz Mączka urodził się 2 marca 1960 roku w Zagnańsku w rodzinie robotniczej. Rodzicami byli Tadeusz i Zofia z domu Matla a rodzeństwem dwaj bracia Leszek i Tomasz. Sakrament chrztu świętego otrzymał 18 kwietnia 1960 roku w kościele parafialnym w Zagnańsku. Jak sam ksiądz Janusz napisał w swoim życiorysie: pierwsze zasady wiary otrzymałem od rodziców. Naukę szkolną rozpoczął w Szkole Podstawowej nr 1 w Zagnańsku, a wychowanie religijne kontynuował poprzez systematyczny udział w katechezie parafialnej, którą prowadził ks. proboszcz Jan Kurczab. Pod koniec nauki w szkole podstawowej przyjął Sakrament Bierzmowania z rąk bpa Czesława Kaczmarka. Po ukończeniu szkoły podstawowej kontynuował naukę w Technikum Mechanicznym w Kielcach, które ukończył w roku 1980. W latach szkoły średniej systematycznie uczęszczał na katechezę przy kościele salezjańskim pw. Św. Krzyża w Kielcach. Tutaj właśnie pierwszy raz spotkał się z salezjanami. Wśród nich byli ks. Lach, ks. Józef Ojczyk oraz ks. Józef Marszałek. W ostatniej klasie szkoły średniej ks. Janusz zaangażował się w działalność grupy oratoryjnej prowadzonej przez ks. Marszałka. Po maturze rozpoczął studia, które jednak przerwał wstępując do nowicjatu Zgromadzenia Salezjańskiego.

W podaniu o przyjęcie do Towarzystwa św. Franciszka Salezego napisał krótko: Pragnę zostać kapłanem. Całkowicie należeć do Chrystusa w służbie młodzieży w duchu św. Jana Bosko. Po ukończeniu nowicjatu w roku 1982 kontynuował studia filozoficzno-teologiczne w Wyższym Seminarium Duchownym Towarzystwa Salezjańskiego, które ukończył w roku 1989. W tym też roku przyjął święcenia kapłańskie z rąk bpa Albina Małysiaka. Należy dodać, że równolegle ze studiami teologicznymi ks. Janusz odbywał studia magisterskie na Wydziale Filozoficznym Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie.

Koledzy z czasów kleryckich pamiętają dobrze ks. Janusza, jako osobę zaangażowaną w życie seminaryjne. Obok zamiłowania do nauki, pasją ks. Janusza był sport. Wszak jako słynny „Monteni”, bo tak go nazywaliśmy, zdobywał nagrodę króla strzelców w Krakowskiej Kleryckiej Lidze Piłkarskiej.

Po święceniach kapłańskich został skierowany do pracy duszpastersko-katechetycznej w Oświęcimiu Zasolu. Rok później powrócił do Krakowa, z którym zwiąże całe swoje życie kapłańskie i naukowe. W tym też czasie we wspólnotach salezjańskich przy salezjańskim seminarium duchownym posługuje jako katecheta, wikariusz dyrektora i bibliotekarz.

Tutaj rozwija swoją naukową pasję, którą jest filozofia przyrody. W roku 1991 uzyskał licencjat z filozofii przyrody, a sześć lat później w roku 1997 broni pracy doktorskiej Rola matematyki w genezie filozofii Alfreda North Whiteheada napisaną pod kierunkiem Józefa Życińskiego. W tym też czasie jest już asystentem w Katedrze Filozofii Przyrody PAT, następnie sekretarzem Rady Wydziału Filozoficznego. W roku 1999 zostaje adiunktem w Katedrze Filozofii Przyrody.

Kariera naukowa ks. Janusza Mączki rozwija się bardzo dynamicznie. W roku 2003 uzyskał stopień doktora habilitowanego na podstawie pracy Wszechświat Strukturalny. Strukturalizm w dziele Joachima Metallmanna a strukturalizm współczesnej nauki. W tym samym roku zostaje prodziekanem Wydziału Filozoficznego PAT, a trzy lata później profesorem Papieskiej Akademii Teologicznej. Od roku 2009 jest kierownikiem katedry filozofii przyrody.

Obok pracy na uczelni prowadzi wykłady w seminariach duchownych. W Wyższym Seminarium Duchownym Towarzystwa Salezjańskiego w Krakowie i Lądzie nad Wartą, w Instytucie Teologicznym Księży Misjonarzy oraz w Wyższym Seminarium Duchownym Archidiecezji Krakowskiej.

Praca naukowa ks. dra hab. Janusza Mączki, prof. UPJPII to ok. 200 książek, artykułów oraz redakcji książek; około 170 polskich i międzynarodowych konferencji naukowych, 8 prowadzonych i obronionych doktoratów, 18 magisteriów oraz 30 haseł do Encyklopedii.

Z uwagi na czas trudno wymieniać wszystkie zaangażowania. Niech mi będzie wolno wymienić tylko kilka: Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych (2008 -), Polskie Towarzystwo Filozoficzne, członek komisji Polskiej Akademii Umiejętności, Słowackie Towarzystwo Filozoficzne, Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego, Prezes Fundacji Centrum Mikołaja Kopernika Badań Interdyscyplinarnych, Komitet Nauk Filozoficznych PAN, Członek Rady Naukowej Konferencji Episkopatu Polski (2009-2020), członek Senatu Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II, Kierownik Dyscypliny Filozofia Wydziału Filozoficznego UPJPII i kierownik Studiów Doktoranckich w dyscyplinie Filozofia (2021-2023).

Ks. Janusz Mączka był również członkiem kolegiów redakcyjnych serii wydawniczych i czasopism, m.in. Filozofia Polska, Filozofia Przyrody, Seminare, Scientia et Fides, Zagadnienia Filozoficzne w Nauce…

To zaangażowanie w naukę ks. Janusz, jak zresztą sam to często podkreślał zawdzięczał „Mistrzom”, których spotkań na swojej drodze życia. Tymi największymi byli śp. abp Józef Życiński i ks. prof. Michał Heller.

Z tym ostatnim odbywał naukowe wyprawy na łonie przyrody. Pisze o tym w krótkiej refleksji m.in.: „prawie wszystkie dni miały podobny program, jak w porządnym klasztorze. Na przykład: śniadanie o 8; wcześniej eucharystia, choć mogła być też w południe lub wieczorem (zależało od gospodarza miejsca). Do 10 umysł był najbardziej świeży, więc można było skupić się na problemach matematycznych, rozwiązać parę zadań.

Kiedyś na Słowacji postanowiliśmy wyjść na górę szlakiem, przy którym ustawiona była droga krzyżowa. Dość ładne stacje, ale na szczycie czekało nas zaskoczenie. Wieża z potężnym wizerunkiem Chrystusa ukrzyżowanego i… ze trzydzieści różnych anten przymocowanych do niej. Pomyśleliśmy wówczas, że chrześcijaństwo dobrze współgra z techniką. Nawet wiszący na krzyżu Chrystus nie zakłóca żadnego sygnału przesyłanego z tej wieży.

W ostatnich latach to zamiłowanie do przebywania na łonie przyrody poszerzyło się o dodatkową pasję, jaką było zaangażowanie w prace Polskiego Związku Łowieckiego, którego członków jako kapłan wspierał duchowo.

Choć większość swojego życia ks. Janusz poświęcał nauce, to nie brakowało jednak wielu akcentów duszpasterskich w postaci głoszonego słowa Bożego i spotkań z młodzieżą. Systematycznie angażował się w głoszenie rekolekcji. Ostatnie wygłosił w Wielkim Poście tego roku. Często jeździł jako kapelan do domu pomocy społecznej w Więckowicach pod Krakowem, aby sprawować Mszę świętą i spowiadać pensjonariuszy. Tam, w osobach chorych i upośledzonych, miał okazję dotykać Chrystusowego Krzyża, tego Krzyża, który zresztą sam musiał nieść w ostatnich latach swojego życia.

Dziś, gdy chodzi o naukę, pewnie ma już okazję, tak wierzymy, dyskutować z jednym ze swoich przyjaciół, śp. abp. Józefem Życińskim nie tyle o filozofii i tajemnicy ludzkiego rozumu, ale o tajemnicy Boga, który go tak niespodziewanie powołał do swego domu, a Którego, jak wierzymy, ma już okazję spotkać „twarzą w twarz”.

Księże Januszu, profesorze, współbracie, przyjacielu, kolego odpoczywaj w pokoju. Amen