Pogrzeb śp. ks. Tadeusza Patera

Ksiądz Tadeusz Pater salezjanin, duszpasterz Rodzin Kresowian, Katyńskich i Sybiraków.

Syn Józefa Pater i Marii z domu Pater urodzony: 13.05.1933 roku w miejscowości Rumno, w powiecie rudeckim, położonym w dawnym województwie lwowskim, przed II wojną światową do diecezji przemyskiej. Jako 11-letnie dziecko był świadkiem ogromnej tragedii, kiedy w nocy z 2 na 3 czerwca 1944 roku w pierwszy piątek miesiąca, ukraińscy nacjonaliści z UPA wymordowali kilkudziesięciu mieszkających tam Polaków. Młodemu Tadeuszowi, zamordowali 5 osób z najbliższej rodziny. Wieś została spalona, a rodzina ewakuowała się na ziemie odzyskane do miejscowości Goszcz koło Twardogóry. Tam też, uczęszczał do szkoły powszechnej. Wychowany w duchu chrześcijańskim w bardzo religijnej rodzinie, czując w sercu głos powołania kapłańskiego, w 1950 roku rozpoczął nowicjat w Kopcu koło Częstochowy w Zgromadzeniu Salezjańskim. W 1951 złożył pierwszą profesję zakonną. Ślub: czystości, ubóstwa i posłuszeństwa.

W latach 1951-1953 studiował filozofię w Wyższym Salezjańskim Seminarium Duchownym w Krakowie, a w latach 1953-1956 odbył praktykę pedagogiczną w Marszałkach i  Miłoradzicach. W 1956 roku rozpoczął studia teologiczne w Oświęcimiu. Święcenia Diakonatu otrzymał w marcu w 1960 roku z rąk księdza Kardynała Karola Wojtyły – późniejszego papieża  Jana Pawła II, a 24 maja tego samego roku w uroczystość Matki Bożej Wspomożenia Wiernych, otrzymał święcenia kapłańskie z rąk księdza arcybiskupa Antoniego Baraniaka  salezjanina.

Przełożeni Zgromadzenia doceniając zdolności księdza Tadeusza w zakresie wiedzy matematyczno–fizycznej, w zdobnictwie, rysunku, plastyce i muzyce po święceniach kapłańskich umożliwili ks. Tadeuszowi podjęcie studiów na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie.

Po zakończeniu nauki zostaje ponownie skierowany do nowicjatu w Kopcu w charakterze kierownika studiów. W 1966 roku podjął pracę w salezjańskiej szkole w Oświęcimiu. Ucząc matematyki, fizyki, rysunku technicznego i prowadzi szkolną orkiestrę. W 1970 roku wyjechał do Wrocławia, gdzie uczył katechezy i prowadzi duszpasterstwo akademickie MOST. W 1975 roku przyjechał do Przemyśla i podjął pracę katechetyczną, prowadził Liturgiczną Służbę Ołtarza oraz przyczynił się do utworzenia młodzieżowej orkiestry dętej przy kościele salezjanów w Przemyślu. W latach 1981 – 1987 był proboszczem i dyrektorem wspólnoty w Lublinie. Tam rozpoczął prace remontowe domu zakonnego i odzyskanych pomieszczeń. Sam kreśli projekty pomieszczeń parafialnych i zakonnych. Od 1987 do 1991 roku pełni funkcję dyrektora wspólnoty i proboszcza w Krakowie przy ulicy Konfederackiej. W 1991 roku ponownie wraca do Przemyśla, podejmując pracę katechetyczną, opiekuje się grupami młodzieżowymi oraz pełni posługę spowiednika w Domu Prowincjalnym Sióstr Felicjanek. Od 1993 roku objął opieką duchową dzieci i młodzież ze świetlicy „Wzrastanie” w Przemyślu oraz dzieci z Domu Dziecka w Łopuszce Małej, jak również czynił starania o upamiętnienie 50 rocznicy martyrologii Polaków w Rumnie.

Mimo wielu trudności z uzyskaniem stosownych zezwoleń doprowadził do uporządkowania polskiego cmentarza w Rumnie, na którym we wspólnej mogile spoczywają pomordowani Polacy. 17 września 1994 roku, w 50 rocznicę martyrologii, odbyło się uroczyste odsłonięcie i poświęcenie, „Pomnika-Krzyża” oraz cmentarza, przy licznym udziale wysiedlonych Polaków z Rumna i okolic, a także z udziałem mieszkańców, Ukraińców oraz ich duszpasterzy obu cerkwi.

Z inicjatywy i przy wsparciu Księdza Tadeusza martyrologia Polaków w Rumnie została upamiętniona tablicami memorialnymi, wewnątrz kościołów: w Twardogórze, Goszczu i Mysłakowicach, miejscowościach, gdzie obecnie mieszkają wysiedleni Polacy z Rumna.

W 2004 roku staraniem Księdza Tadeusza w murze Klasztoru Benedyktynek w Przemyślu został wykonany i poświęcony, „Pomnika-Krzyża” z nazwiskami pomordowanych w Rumnie. Pod Krzyżem umieszczono „Urny” z ziemią pobraną z cmentarza w Rumnie oraz z miejsc zbrodni i zagłady Polaków bestialsko zamordowanych przez UPA w Berezowicy Małej, wsi Huty Pieniackiej oraz z cmentarzy w Ihrowicy, Podolskiej Płotyczy i Szlachcińców.

Ksiądz Tadeusz jako duszpasterz Rodzin Kresowych, Sybiraków i Katyńskich aktywnie uczestniczył w uroczystościach patriotycznych, głosząc homilie i referaty między innymi na:
– IV Światowym Zjeździe Kresowian w Przemyślu,
– II Festiwalu Kultury Polskiej we Lwowie,
– V Światowym Zjeździe Kresowian, Przemyśl i Jasnej Górze,
– Sympozjum Dni Polskie „Bliżej siebie” w Rumunii i wielu innych.

Jako duszpasterz Rodzin Kresowych uczestniczy w uroczystościach organizowanych przez Radę Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. Był obecny przy otwarciu Cmentarza Orląt Lwowskich, 24 czerwca 2005 roku, odsłonięciu i poświęceniu Pomnika w Hucie Pieniackiej 2005 roku oraz Polskich Cmentarzy Wojennych w Berezowicy Małej, Płotyczy, Ihrowicy i w Szlachcińcach  2008 roku.

28 lutego 2009 roku brał udział w uroczystościach upamiętniających 65 rocznicę, Zagłady Huty Pieniackiej, w której uczestniczyli prezydenci Polski i Ukrainy.

Ksiądz Tadeusz jest autorem licznych artykułów do czasopisma: „Polonus”, Polonii Rumuńskiej oraz książek: „Oczyma i sercem”, „Listy o Kresach Południowo Wschodnich”. „Księga Rodzin Polskich – w latach 1910 do 1945 roku”.

Ks. Tadeusz Pater za swoją działalność został odznaczony:

• Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski – nadany przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Pana Andrzeja Dudę,
• Odznaką Honorowy Obrońca Kresów Wschodnich II RP, nadaną przez Radę Główną Niezależnego Stowarzyszenia Kombatantów Polskich,
• Srebrnym i złotym medalem Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej – nadany przez Radę Ochrony Walk i Męczeństwa w Warszawie,
• Odznaką Strzelecką nadaną przez Związek Strzelecki „Strzelec”,
• Odznaką Honorowego Sybiraka,
• otrzymał nagrodę „Świadek Historii” – nadaną przez Instytut Pamięci Narodowej w uznaniu szczególnych zasług w Upamiętnianiu Historii Narodu Polskiego.

18 stycznia 2025 roku, w szpitalu, pod wezwaniem świętego Ojca Pio w Przemyślu o godz. 19.15, w 92 roku życia, 74 roku ślubów zakonnych i 65 roku kapłaństwa ks. Tadeusz Pater zakończył swoją ziemską pielgrzymkę. Odszedł – jak wierzymy do ogrodów salezjańskich na spotkanie z Chrystusem dobrym Pasterzem, jego Matką Wspomożycielką Wiernych i opiekunem św. Józefem, których kochał i Księdza Bosko którego naśladował.

ks. Wiesław Wilkosz SDB